Παρά τα μέτρα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής κατά της διάβρωσης των εδαφών, η βροχή και τα ποτάμια κάθε χρόνο παρασύρουν περίπου 600 εκατομμύρια κυβικά μέτρα χώματος, διαπιστώνει μελέτη του Κοινού Ερευνητικού Κέντρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η απώλεια αντιστοιχεί σε 970 εκατομμύρια τόνους χώματος, ποσότητα που θα αρκούσε για να «θάψει» ολόκληρο το Βέλγιο σε βάθος 2 εκατοστών (οι δύο «Βέλγια» σε βάθος ενός εκατοστού), υπολογίζει η μελέτη του Κοινού Κέντρου Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για τη μεταφορά αυτού του όγκου θα απαιτούνταν ούτε λίγο ούτε πολύ 40 εκατομμύρια φορτηγά χωρητικότητας 15 κυβικών το καθένα.
Το πρόβλημα αναφαίνεται στην ολότητά του εάν αναλογιστούμε ότι στις εύκρατες χορτολιβαδικές εκτάσεις της Ευρώπης απαιτείται ένας ολόκληρος αιώνας ώστε για να σχηματιστεί ένα εκατοστό νέου χώματος, επισημαίνουν οι ερευνητές παρουσιάζοντας τα ευρήματά τους στην έγκριτη επιθεώρηση Environmental Science and Technology.
Το φαινόμενο αφορά κυρίως εκτάσεις που αποψιλώθηκαν για να καλλιεργηθούν και που κατόπιν παρασύρονται από τα όμβρια ύδατα. Για του λόγου το αληθές οι γεωργικές εκτάσεις αντιστοιχούν στο 68,3% της συνολικής απώλειας, ενώ τα δάση μόλις στο 1%.
Η μελέτη εξετάζει μόνο τη διάβρωση από το νερό, η οποία αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο μέρος της συνολικής απώλειας. Οι υψηλότερος ρυθμός διάβρωσης καταγράφεται στην Ιταλία, όπου κάθε χρόνο χάνονται 0,846 τόνοι χώματος ανά στρέμμα, ενώ δεύτερη έρχεται η Αυστρία με 0,719 τόνους ανά στρέμμα ανά έτος.
Άλλη αιτία διάβρωσης των εδαφών είναι και ο αέρας.
Η περιοχή της Μεσογείου χαρακτηρίζεται πιο ευάλωτη στη διάβρωση και η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον πανευρωπαϊκό μέσο όρο των 0,246 τόνων με απώλειες 0,413 τόνων χώματος ανά στρέμμα ανά έτος.
Ο ρυθμός δημιουργίας νέου χώματος στην ΕΕ είναι σχεδόν ο μισός σε σύγκριση με τον μέσο ρυθμό απώλειας στους 0,14 τόνους ανά στρέμμα ανά έτος.
Η μελέτη αναγνωρίζει ότι οι κανονισμοί της ευρωπαϊκής Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και η Θεματική Στρατηγική Εδαφών της ΕΕ οδήγησαν σε μείωση του ρυθμού διάβρωσης κατά 9,5% κατά μέσο όρο και κατά 20% στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Δεδομένου ότι η διάβρωση των εδαφών έχει σημαντικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα, τα αγροτικά προϊόντα και το πόσιμο νερό, η ΕΕ έχει θέσει το πρόβλημα «στην καρδιά της περιβαλλοντικής ατζέντας» και έχει ζητήσει ποσοτικές εκτιμήσεις για τους ρυθμούς απωλειών σε κάθε χώρα.
Παρόλα αυτά, στην ΕΕ εκτιμάται ότι υπάρχουν σήμερα εκτάσεις 40 εκατομμυρίων στρεμμάτων στις οποίες ο ρυθμός διάβρωσης ξεπερνά τους 0,5 τόνους ανά στρέμμα και χαρακτηρίζεται μη βιώσιμος.
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου οι ερευνητές ζητούν την εφαρμογή περαιτέρω μέτρων στο 25% των ευρωπαϊκών εκτάσεων όπου η μέση ετήσια απώλεια φτάνει ή ξεπερνά τους 0,2 τόνους ανά χρόνο.
Στον πίνακα μπορείτε να δείτε τη διάβρωση εδαφών από νερό στην Ευρώπη.
