Η εταιρεία «ΒΙΟΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΒΙΟΜΑΖΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΕΠΕ», με αφορμή την απάντηση του Υπουργού ΠΑΠΕΝ κ. Λαφαζάνη σε Ερώτηση του βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ κ. Βαρδαλή εξέδωσε ανακοίνωσε-απάντηση στον υπουργό σχετικά με τις μονάδας βιομάζας στη Θέρμη.

Στην ουσία πρόκειται για την εγκατάσταση συστήματος επεξεργασίας βιομάζας με την τεχνολογία της αεριοποίησης για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα πωλείται στον διαχειριστή του ηλεκτρικού συστήματος. Η συνολική παραγωγή της μονάδας βιομάζας αναμένεται να είναι 4.200 μεγαβατώρες ετησίως. Η πρώτη ύλη που θα χρησιμοποιηθεί είναι ροκανίδια (wood chips), 5.000 τόνοι τον χρόνο ή 15 τόνοι ημερησίως ανά μονάδα, οι οποίες θα λειτουργούν 365 ημέρες το έτος, 24 ώρες το 24ωρο.

Όπως αναφέρει η εταιρεία:

«Η εταιρία μας βρίσκεται στο τελικό στάδιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης δύο μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού από αεριοποίηση βιομάζας στις περιοχές Βασιλικών και Λακκιάς (498 kW έκαστη) Δ. Θέρμης, δύο χρόνια μετά από τις αρχικές μας αιτήσεις.

Στην απάντησή του ο κ. Λαφαζάνης υπόσχεται ότι το Υπουργείο θα αξιοποιήσει «όλα τα νόμιμα μέσα για να αποτρέψει την κατασκευή των δύο συγκεκριμένων μονάδων» διαχωρίζοντας -με τρόπο πρωτοφανή και αντίθετο προς τη συνταγματική αρχή της ισονομίας και ισοπολιτείας- τις επενδύσεις που σχεδιάζει η εταιρία μας από τις υπόλοιπες ομοειδείς στην Ελληνική Επικράτεια.

Σημειώνουμε ότι το περιεχόμενο των ΜΠΕ που καταθέσαμε είναι σε απόλυτη αρμονία με τα προβλεπόμενα στην περιβαλλοντική νομοθεσία [ΚΥΑ 1649/45/2014 (ΦΕΚ 45/Β’) και Ν.4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α’)] και η εταιρία μας έλαβε θετικές γνωμοδοτήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες (Δνση Περιβάλλοντος ΠΚΜ, Εφορείες Αρχαιοτήτων – Βυζαντινών – Νεωτέρων Μνημείων, Διεύθυνση Δασών, ΝΕΧΩΠ, Διεύθυνση Ρυθμιστικού Σχεδίου Ν. Θεσσαλονίκης, Πολεοδομία Δ. Θέρμης για όρους χρήσης γης κλπ). Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επικαλείται ο κ. Υπουργός ότι για δύο επενδύσεις θα ισχύσουν άλλα από αυτά που προβλέπει ο Νόμος και ισχύουν για όλες τις υπόλοιπες ομοειδείς επενδύσεις. Η επιλογή του ως Υπουργού είναι η αλλαγή της κείμενης νομοθεσίας, ωστόσο θα πρέπει να αναλογιστεί τι θα πράξει με τις 30 Εγκρίσεις Περιβαλλοντικών Όρων που έχουν ήδη εκδοθεί από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.

Ο κ. Λαφαζάνης δικαιολογεί την αρνητική του θέση προς τις δύο συγκεκριμένες επενδύσεις προτάσσοντας τέσσερα επιχειρήματα:

Α) «διότι έχουμε μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής σε συσκευασία δύο μονάδων, για να παρακαμφθεί η ατελής νομοθεσία». Απάντηση: Οι υπηρεσίες θα έπρεπε να είχαν ενημερώσει τον κ. Υπουργό ότι οι δύο μονάδες υπόκεινται σε πλήρη περιβαλλοντική αδειοδότηση και συνεπώς δεν αποφεύγουν καμία διαδικασία ή στάδιο.

Β) «διότι η ρύπανση που θα προκληθεί, θα είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή της περιοχής». Απάντηση: Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος ΠΚΜ εξέδωσε θετικές εισηγήσεις για τις δύο μονάδες, καθώς δεν παράγουν ρυπαντές και υγρά απόβλητα και παράγουν μόνο καυσαέρια (ίση με δύο φορτηγά που καίνε φυσικό αέριο), αιωρούμενη τέφρα λιγότερη από ένα οικιακό τζάκι, καθώς και μικρή ποσότητα πίσσας και ποσότητες τέφρας που θα απομακρύνονται από ειδικά αδειοδοτημένη εταιρία διαχείρισης αποβλήτων, όπως συμβαίνει με όλες τις ομοειδείς μονάδες. Όλα αυτά τη στιγμή που υφιστάμενα θερμοκήπια της περιοχής καίνε πέλλετ σε ανοικτή καύση που είναι σαφώς πιο ρυπογόνα.

Γ) «διότι η πρώτη ύλη των δύο μονάδων μάλλον θα είναι εισαγόμενη, ενώ η απασχόληση που θα προσφέρουν θα είναι σχεδόν μηδαμινή». Απάντηση: Η προμήθεια της πρώτης ύλης θα γίνεται – όπως συμβαίνει σε όλες τις επενδύσεις – με κανόνες ελεύθερης αγοράς και ανταγωνισμού. Όσο είμαστε ακόμη μέλος της ΕΕ, ανήκουμε σε μια ενιαία αγορά χωρίς εμπόδια στη διακίνηση εμπορευμάτων. Οι δύο μονάδες θα προσφέρουν άμεσα πλήρη απασχόληση σε οκτώ εργαζομένους και με τη λειτουργία των δύο θερμοκηπίων ο αριθμός αυτός θα ανέλθει σε 20 πλήρους απασχόλησης και 30 εποχικής. Αν ο κ. Υπουργός ανάγει το εθνικό ποσοστό ανεργίας 28% στο εργατικό δυναμικό της περιοχής, θα διαπιστώσει ότι οι δύο μονάδες θα δώσουν εργασία στο 12% των ανέργων της περιοχής. Τι επενδύσεις θέλουμε;

Δ) «διότι οι δύο μονάδες εγκαθίστανται σχετικά κοντά στον οικισμό και σε εκτάσεις ιδιαίτερα υψηλής αγροτικής παραγωγικότητας, πράγμα που δεν είναι ιδιαίτερα επωφελές». Απάντηση: Οι αποστάσεις από οικισμούς καθορίζονται στο νόμο. Όσον αφορά στην πρόνοια χωροθέτησης τέτοιων μονάδων σε γη υψηλής παραγωγικότητας, αυτή έγκειται στην αξιοποίηση της θερμότητας που παράγουν. Οι μονάδες μας θα τροφοδοτούν με θερμότητα θερμοκήπια 40 στρεμμάτων, αυξάνοντας την πρωτογενή παραγωγή και συμβάλλοντας στην αύξηση των εξαγωγών. Αν αναζητήσει στοιχεία, ο κ. Υπουργός θα διαπιστώσει ότι η συντριπτική πλειονότητα των 444 ομοειδών αιτήσεων συνολικής ισχύος 341,9 MW αφορά γη υψηλής παραγωγικότητας. Άλλωστε, αντίστοιχη είναι και η πρόνοια για μονάδες ΣΗΘΥΑ (φυσικό αέριο) που ήδη λειτουργούν σε γη υψηλής παραγωγικότητας. Επίσης, η εγγύτητα στα δίκτυα ηλεκτρισμού είναι θεμελιώδους σημασίας για τη σύνδεση τέτοιων μονάδων. Τα δίκτυα συναντώνται κοντά σε κατοικημένες και καλλιεργήσιμες εκτάσεις και όχι σε απομακρυσμένες περιοχές. Τέλος, λόγω του πλαφόν των 40MW που ισχύει για την εξασφάλιση σταθερής τιμής πώλησης της ενέργειας (198 €/MWh), μόλις 40 MW αεριοποίησης αναμένεται να εγκατασταθούν. Με δεδομένο ότι κάθε τέτοια μονάδα απαιτεί περί τα πέντε στρέμματα, ακόμα κι αν όλες εγκατασταθούν σε γη υψηλής παραγωγικότητας, θα δεσμεύσουν μόνο 200 στρέμματα γης σε όλη την Ελλάδα.

Τέλος, στην απάντησή του ο κ. Λαφαζάνης αναφέρει ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο για την βιομάζα «είναι διάτρητο και επιτρέπει επενδύσεις που δεν προσφέρουν στο περιβάλλον και την απασχόληση» και ότι «από τις θερμικές διεργασίες βιομάζας προκαλούνται συχνά αέρια και στερεά απόβλητα, ακόμα και επικίνδυνα και προκύπτει ότι η παραγωγή από βιομάζα δεν είναι απλά μια μορφή ΑΠΕ, αλλά συχνά προσομοιάζει με εγκατάσταση αξιοποίησης αποβλήτων».

Προφανώς, για όλους τους λόγους που αναφέραμε, η θέση του Υπουργού είναι λανθασμένη και απειλητική για μια εξόχως φιλοπεριβαλλοντική και αναπτυξιακή δραστηριότητα. Οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού από αεριοποίηση βιομάζας είναι μονάδες βάσης (24ωρη λειτουργία 365 ημέρες) και ως τέτοιες υποκαθιστούν απευθείας λιγνίτη, φυσικό αέριο και πετρέλαιο, με προφανή οφέλη τόσο για το περιβάλλον, όσο και για την εθνική μας οικονομία. Αναμένουμε την επίσημη τοποθέτηση του Ελληνικού Συνδέσμου Ανάπτυξης Βιομάζας (ΕΛΕΑΒΙΟΜ)».

—Τι υποστηρίζουν οι κάτοικοι της περιοχής που αντιδρούν

Σειρά ενστάσεων σε σχέση με τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων έχει θέσει η «Παρέμβαση Πολιτών Δήμου Θέρμης», τις οποίες εν πολλοίς έχει υιοθετήσει η ηγεσία του ΥΠΑΠΕΝ.

Μεταξύ άλλων, τονίζει πως αυτές:

● Αποκρύπτουν τον χαρακτήρα των χρήσεων γης των περιοχών εγκατάστασης, αναφέροντας ότι είναι απροσδιόριστες, ενώ όλα τα έγγραφα αναφέρονται σε γη υψηλής παραγωγικότητας, όπως προσδιορίζουν και οι φωτογραφίες της μελέτης.

● Δεν περιλαμβάνουν κανένα σχεδιασμό και διαστασιολόγηση της αντιρρυπαντικής τεχνολογίας (!), όπως οφείλουν.

● Δεν περιλαμβάνουν σχεδιασμό διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων, ενώ ρητά αποδέχονται την παραγωγή τέτοιου είδους αποβλήτων, εφόσον τα κατατάσσουν με βάση τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων. Επίσης δεν περιλαμβάνουν καμία περιγραφή ή ενδεικτική ανάλυση της επικίνδυνης πίσσας που αναφέρουν ότι κατακρατείται στα ηλεκτροστατικά φίλτρα (!).

● Αναφέρεται η χρήση μονάδας scrubber για την επεξεργασία των απαερίων, από την οποία παράγονται υγρά απόβλητα (ανάκτηση θειωδών και θειικών ρύπων με καυστικό νάτριο και καταιονισμό), αλλά δεν αναφέρεται η διαχείριση των υγρών αποβλήτων αυτής της διεργασίας, καθώς και οι εγκαταστάσεις πρώτων υλών και αναλωσίμων.

● Περιγράφεται η χρήση κυκλώνων για την επεξεργασία των απαερίων, αλλά δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη συλλογή και διαχείριση των στερεών ρύπων που παράγονται και αντιστοιχούν στην κατηγορία επικίνδυνων αποβλήτων–«ιπτάμενης τέφρας, fly ash» με υψηλό βαθμό συνάρτησης με διοξίνες και φουράνια.

● Η εταιρεία, που δηλώνεται ως διαχείρισης της τέφρας, έχει έδρα στο Λονδίνο και δεν αποδεικνύει ούτε την άδεια διαχείρισης ούτε μεταφοράς αποβλήτων, και προφανώς ούτε την άδεια διασυνοριακής μεταφοράς αποβλήτων. Επιπλέον, η κατηγοριοποίηση του μελετητή των ΜΠΕ στην τέφρα χρησιμοποιεί τον συμβολισμό (* – 10 01 01*) που υποδηλώνει επικίνδυνο απόβλητο, σε αντίθεση με τη σχετική κατηγοριοποίηση του ΕΚΑ.

● Δεν υπάρχει καμία περιγραφή για το σύστημα παρακολούθησης των μονάδων και ιδιαίτερα για τα απαέρια και επιπλέον δεν υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης κινδύνων.

● Οι ΜΠΕ αναφέρονται σε υγρό απόβλητο με βάση το πυρίτιο που δεν προκύπτει σε κανένα σημείο της μελέτης.

● Δεν υπάρχει καμία περιγραφή για το ενεργειακό υπόλειμμα της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής. Αποτέλεσμα του ελλιπούς σχεδιασμού θα είναι η άμεση θερμική ρύπανση της περιοχής των μονάδων, γεγονός μη αποδεκτό.

● Δεν υπάρχει διερεύνηση των πηγών πρώτων υλών και των χαρακτηριστικών τους. Υποκρύπτεται και η πιθανότητα εισαγωγής από το εξωτερικό.

● Δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός για τις προσβάσεις στις μονάδες και τα οδικά φορτία που θα προκαλούν η μεταφορά πρώτων υλών και αποβλήτων.

● Δεν έχει ληφθεί υπόψη η όδευση της νέας ΕΟ Θέρμης–Γαλάτιστας από την περιοχή εγκατάστασης των μονάδων.

● Υπάρχουν ασάφειες μεταξύ των εγγράφων για τις αποστάσεις από τους οικισμούς, που σε καμία περίπτωση δεν είναι πάνω από 550 και 650 μέτρα για τις δύο μονάδες, ενώ οι κατοικίες βρίσκονται σε πολύ μικρότερη απόσταση.

Παράλληλα η «Παρέμβαση Πολιτών Δήμου Θέρμης» αναφέρει πως η ανοιχτή αποθήκευση της βιομάζας εγκυμονεί κινδύνους διασποράς μικροσωματιδίων στην άμεση περιοχή των έργων, που είναι γη υψηλής παραγωγικότητας και έχει πολλές καλλιέργειες βρώσιμων λαχανικών, έχει λήξει η άδεια διασύνδεσης με τον ΔΕΔΔΗΕ, ενώ το διαθέσιμο εμβαδόν των μονάδων (4.600 τ.μ. με βιομηχανική κάλυψη 1.600 τ.μ.) είναι ανεπαρκές για κινήσεις βαρέων οχημάτων, προμήθεια πρώτων υλών, διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων και σχέδιο αντιμετώπισης κινδύνου.