Η Ευρ. Επιτροπή εκφράζει ανησυχίες για τις τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην οδηγία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα.

/> ass="leftbox">

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρετίζει τη σημερινή γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη θεματική στρατηγική καταπολέμησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ωστόσο, ανησυχεί μήπως ορισμένες από τις τροπολογίες που ενέκρινε το Κοινοβούλιο σε πρώτη ανάγνωση, σχετικά με την οδηγία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, αποδυναμώσουν σημαντικά στοιχεία της πρότασης της Επιτροπής.Ο αρμόδιος για το περιβάλλον Επίτροπος, Σταύρος Δήμας, δήλωσε τα εξής: «Χαίρομαι που το Κοινοβούλιο συντάχθηκε με τη στρατηγική μας για μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και αναγνωρίζω τη διατυπωμένη βούλησή του για ακόμη πιο φιλόδοξα επίπεδα προστασίας. Ωστόσο, εκφράζω την απογοήτευσή μου γιατί οι τροπολογίες του Κοινοβουλίου στην οδηγία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα φαίνεται να αντικρούονται με το στόχο αυτό, αποδυναμώνοντας τη νομοθεσία που προτείναμε ως προς ορισμένες καίριες πτυχές. Η ατμοσφαιρική ρύπανση συντομεύει τη διάρκεια ζωής κάθε ευρωπαίου πολίτη κατά 8 μήνες κατά μέσον όρο και χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα αυτό δυναμικά.»

Η θεματική στρατηγική για την ατμοσφαιρική ρύπανση, που εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Σεπτέμβριο 2005 , τάσσει φιλόδοξους, οικονομικώς συμφέροντες στόχους για τη βελτίωση της υγείας του ανθρώπου και της ποιότητας του περιβάλλοντος στο χρονικό διάστημα έως το 2020.

Μεταξύ των μέτρων καίριας σημασίας, η στρατηγική συνοδεύεται από πρόταση οδηγίας για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα [1]. Με τον τρόπο αυτό, αφενός θα βελτιωθεί η ισχύουσα στην ΕΕ νομοθεσία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και, αφετέρου, θα επιβληθεί, από το έτος 2010, όριο για τις αερόφερτες συγκεντρώσεις λεπτομερισμένων σωματιδίων σκόνης (γνωστών ως PM2,5). Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να μειώσουν κατά 20 τοις εκατό τα επίπεδα έκθεσης σε PM 2,5 στο διάστημα μεταξύ 2010 και 2020.
Η ρύπανση από λεπτομερισμένα σωματίδια συμβάλλει στον πρόωρο θάνατο 350.000 ανθρώπων ανά την ΕΕ κάθε χρόνο. Μαζί με τα χονδρότερα σωματίδια (γνωστά ως PM10), τα οποία διέπονται ήδη από κανονιστικές ρυθμίσείς, τα λεπτομερισμένα σωματίδια συγκαταλέγονται στους πλέον επικίνδυνους ρύπους για την υγεία του ανθρώπου.

Όπως προτάθηκε από την Επιτροπή, με την οδηγία δεν θα αλλάξουν τα πρότυπα για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, τα οποία ήδη ισχύουν για περίπου δώδεκα ρύπους, αλλά θα δοθεί στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία για την επίτευξη ορισμένων από τα πρότυπα αυτά σε περιοχές όπου αντιμετώπισαν δυσκολίες.

Στο πλαίσιο της ευελιξίας αυτής, κατά την εκτίμηση της συμμόρφωσης δεν λαμβάνονται υπόψη οι πηγές φυσικής ρύπανσης, ενώ επιτρέπεται, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, έως και πέντε ετών παράταση (έως τα τέλη 2009) των υφισταμένων προθεσμιών για τη συμμόρφωση.

Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της ειδικότερα για δύο από τις τροπολογίες του Κοινοβουλίου, οι οποίες προβλέπουν:
- Επέκταση του επιπλέον χρόνου που παρέχεται για συμμόρφωση με τα όρια για τα PM10, πέραν της προθεσμίας της 1ης Ιανουαρίου 2010, όπως προτείνει η Επιτροπή.
- Αποδυνάμωση του υφισταμένου ημερήσιου ορίου για τις συγκεντρώσεις PM10, επιτρέποντας την υπέρβασή του έως 55 ημέρες κατ’ έτος, αντί των 35 που ισχύουν τώρα.
- Παράλληλα, το Κοινοβούλιο ψήφισε αυστηρότερο ετήσιο όριο για τα PM10, μειώνοντας το όριο αυτό από 40 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο σε 30 κατά το έτος 2010.

Ο Επίτροπος κ. Δήμας σχολίασε ως εξής: «Αναγνωρίζουμε την ανάγκη να δοθεί επιπλέον χρόνος, αλλά τυχόν παρατάσεις πρέπει να είναι αυστηρά περιορισμένες, επειδή σημαίνουν ότι ο πληθυσμός θα εκτίθεται σε υπέρμετρα επίπεδα ρύπανσης – και ως εκ τούτου η υγεία του διατρέχει αποτρέψιμους κινδύνους – επί μακρύτερο χρονικό διάστημα. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την πρόταση του Κοινοβουλίου για παρατάσεις άνω των πέντε ετών. Επιπλέον, η μείωση της ημερήσιας οριακής τιμής για τα ΡΜ10 σημαίνει ότι οι πολίτες των οποίων η υγεία πλήττεται περισσότερο από την κακή ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα πιθανώς να εκτεθούν σε υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης για πολύ περισσότερες ημέρες κατ’έτος, ακόμη και σε περίπτωση μείωσης της ετήσιας οριακής τιμής. Αυτό επίσης δεν είναι αποδεκτό.»

Ιστορικό
Τα πρότυπα για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα ως προς τα PM10 (σωματίδια ή σκόνη διαμέτρου μικρότερης από 10 μικρά) άρχισαν να ισχύουν την 1η Ιανουαρίου 2005[2] . Το ημερήσιο όριο είναι 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (υπολογιζόμενο ως μέσος όρος 24ώρου) και το ετήσιο όριο 40 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Μπορεί να σημειωθεί υπέρβαση του ημερήσιου ορίου επί 35 το πολύ ημέρες κατ’ έτος, ώστε να ληφθούν υπόψη ασυνήθιστες και δυσμενείς καιρικές συνθήκες.

[1] COM(2005) 447
[2] Οδηγία1999/30/ΕΚ