Το ποσοστό της ενέργειας που μια χώρα ή μια ευρύτερη περιοχή δεν μπορεί να το παράξει από δικούς της πόρους αλλά από εισαγόμενους από άλλες χώρες ή περιοχές καλείται ποσοστό ενεργειακής εξάρτησης. Το 2000 στην Ευρώπη των 15 το ποσοστό ενεργειακής εξάρτησης έφτασε το 49,4%, περίπου 2% μεγαλύτερο από αυτό του 1990. Καθόλη τη διάρκεια της δεκαετίας υπήρχαν φυσικά μικρές διακυμάνσεις με μικρότερο ποσοστό το 46,1% το 1994 και υψηλότερο το 49,5% το 1992. Μόνο δύο χώρες, η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν πλεόνασμα ενέργειας σύμφωνα με τις ανάγκες τους (αυτό παρουσιάζεται ως αρνητικό πρόσημο στα ποσοστά ενεργειακής εξάρτησης), ενώ 6 κράτη μέλη είχαν ποσοστό εξάρτησης πάνω από 75%.Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα ποσοστά ενεργειακής εξάρτησης για την Ευρώπη των 15 από ενέργεια που παράγεται από όλων των ειδών τα καύσιμα.

Βλέποντας αυτά τα αποτελέσματα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε το 2000 μια δημόσια συζήτηση για την ασφάλεια του εφοδιασμού των ενεργειακών πόρων, σε μια ευρωπαϊκή οικονομία που απαιτεί ολοένα και περισσότερη ενέργεια και, ταυτόχρονα, η ενέργεια αυτή βασίζεται ολοένα και περισσότερο σε εισαγόμενους και συχνά επισφαλείς πρωτογενείς ενεργειακούς πόρους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Πράσινη Βίβλος για την «Ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού», καθώς και τα συμπεράσματα της δημόσιας διαβούλευσης που τη συνόδευαν, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια για χαλαρότητα και εφησυχασμό.

Αν θέλουμε μάλιστα να δούμε και τη γεωπολιτική διάσταση του θέματος, απλά αναφέρουμε ότι το 45% των εισαγωγών πετρελαίου της ΕΕ προέρχεται από τη Μέση Ανατολή και το 40% του φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η κοινοτική προσφορά ενέργειας καλύπυει μόλις το ήμισυ των κοινοτικών αναγκών, κι αν δεν ληφθούν μέτρα μέχρι το 2030, η βαρύτητα των ορυκτών καυσίμων θα οξυνθεί. Οι εισαγωγές ενεργειακών πόρων θα ανέλθουν στο 70% των συνολικών αναγκών.

Η ενεργειακή εξάρτηση από εισαγωγές είναι ακόμη πιο έντονη στην Ελλάδα, όπου οι εγχώριοι πόροι πρωτογενούς ενέργειας παριλαμβάνουν κυρίως το λιγνίτη και τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας έφτασε το 69,5% και, σύμφωνα με το σενάριο αναφοράς της Ρυθμιιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), η ενεργειακή εξάρτηση αναμένεται να φτάσει το 2010 το 71% και το 2030 το 76%.

Από τα προαναφερθέντα, αποτελεί αναμφίβολο γεγονός ότι η χώρα μας έχει μείνει αρκετά πίσω στην κούρσα των ΑΠΕ. Όλες οι προσπάθειές μας θα πρέπει να εστιαστούν προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι καιρός πλέον, τον πλούσιο ήλιο που χάρισε η φύση σε αυτή την χώρα και τον θεό Αίολο που φιλοξενείται στα περισσότερα από τα νησιά μας να τα εκμεταλλευτούμε όσο καλύτερα μπορούμε.

Πηγές

1. Ενέργεια, Περιβάλλον και Επιχειρηματικότητα, ΕΚΠΑΑ, 2003

2. Eurostat, Energy Statistics

3. european Commission, 2001, Green Paper: Towards a European Strategy for the security of energy supply. Adopted by the EC on 29 Nov 2000 ( COM(2000) 769 Final)